Đề: Hãy phân tích truyện "Những
ngôi sao xa xôi " của Lê Minh Khuê.
Bài làm :
Lê Minh Khuê thuộc thế hệ nhà văn trưởng thành trong
thời kì kháng chiến chống Mĩ. Những tác phẩm đầu tay của tác giả ra mắt bạn đọc
vào những năm 70 với nội dung viết về cuộc sống chiến đấu sôi nổi, hào hùng cùa
thanh niên xung phong và bộ đội trên tuyến đường Trường Sơn . "Những ngôi
sao xa xôi" chính là một trong những tác phẩm như thế. Truyện "Những
ngôi sao xa xôi" phản ánh chân thực tâm hồn trong sáng , mơ mộng, tinh
thần dũng cảm , cuộc sổng đầy gian khổ , hy sinh nhưng rất hồn nhiên, lạc quan
của những cô thanh niên xung phong. Đó chính là những hình ảnh đẹp đẽ , tiêu
biểu cho phẩm chất cao qúi của thế hệ trẻ VN trong cuộc kháng chiến chống Mĩ
vừa qua.
Trong truyện Phương Định là người kể chụyện và cũng là
nhân vật chính . Chọn vai kể như vậy vừa phù hợp với nội dung truyện lại
vừa tiện cho tác giả biểu hiện nội tâm nhân vật một cách thuận lợi. Truyện viết
về đề tài chiến tranh với những bom đạn , chiến đấu , hi sinh , gian khổ nhưng
những giây phút bình yên là nơi trú chân nho nhỏ những cảm xúc suy nghĩ của
nhân vật làm nên vẽ đẹp tâm hồn của con người, nhất là những phụ nữ trong chiến
tranh . Truyện "Những ngôi sao xa xôi " nổi bật lên ba gương mặt nữ
thanh niên xung phong : Nho , Phương Định và chị Thao. Họ ở trong một hang sâu
dưới chân cao điểm . Ở đó , máy bay Mĩ đánh phá dữ dội . Đường bị đánh "lở
loét", màu đất đỏ , trắng lẫn lộn ". Tưởng như sự sống bị huỷ diệt.
Không có lá xanh "hai bên đường, thân cây bị tước khô cháy".
Có biết bao thương tích vì bom đạn giặc "những cây rễ nằm lăn lóc , ngổn
ngang những hòn đá to , một vài cái thùng xăng hoặc thành ôtô méo mó , han gỉ
nằm trong đất.
Công việc của họ vô cùng gian khổ nguy hiểm . Hằng
ngày họ phải thay nhau đứng trên cao điểm đếm bom rơi rồi lao vào trọng điểm
sau mỗi trận bom để đo khối lựợng đá phải san lắp, đánh dấu và phá những quả
bom chưa nổ . Họ bị bom vùi luôn; Thần chết " lẫn trong ruột những quả bom
". Thần kinh căng như chão . Trọng lúc đơn vị thanh niên xung phong thường
" ra đường vào lúc mặt trời lặn và làm việc có khi suốt đêm " thì tổ
trinh sát lại " chạy lên cao điểm ban ngày " dưới cái nóng trên 30 độ
. Từ trên cao điểm về hang , cô nào cũng chỉ thấy" hai con mắt lấp lánh","
hàm răng lóa lên " khi cười, khuôn mặt thì " lem luốc ". Họ là
những cô gái trẻ yêu đời. dễ rung cảm , nhiều mơ ước, rất dễ vui mà cũng dễ
trâm tư . Họ rất thích cái đẹp và thích làm đẹp cho cuộc sống, tuy sở thích của
mỗi người khác nhau, Nho thích thiêu thùa, có ước mơ sau chiến tranh xin vào
làm thợ dệt và trở thành một cầu thủ chuyên nghiệp của nhà máy . Chị Thao nhiều
tuổi hơn Phương Định và Nho. Chị từng trải hơn không còn hồn nhiên như hai đồng
đội. Chị ước mơ và dự tính về tương lai thiết thực hơn nhưng cũng không thiếu
những phần khát khao rung động của tuổi trẻ . Chị thích chép bài hát. Chị có
những ba quyển sổ bài hát dày cộp. Chị rất bình tĩnh dũng cảm, gan dạ trong
chiến đấu nhưng lại sợ nhìn thấy máu.
Cả ba cô , cô nào cũng đáng mến , đáng phuc . Nhưng
Phương Định là cô gái để lại ấn tượng sâu sắc nhất. Phương Định là cô gái rất
nhạy cảm , hồn nhiên và thích mơ mộng . Cô thường sống với những kỉ niệm nơi
thành phố quê hương mình . Phương Định có một thời học sinh hồn nhiên, sống vô
tư với mẹ. Cô có một căn phòng nhỏ gác hai ở một ngõ phố yên tĩnh và thanh bình
tại Hà Nội. Và bây giờ, trong những ngày căng thẳng ở chiến trường , cuộc sống đó đã trở thành kỉ niệm đối với cô .
Những kỉ niệm đó vừa thể hiện khát khao cuộc sống nơi quê hương vừa là liều
thuốc động viên tinh thần Phương Định nơi tuyến lửa khốc liệt. Sống ở chiến
trường đã ba năm luôn kề bên cái chết nhưng cô vẫn thể hiện sự hồn nhiên và mơ
mộng. Phương Định nổi bật giữa các cô gái khác với "hai bím tóc tương đối
mềm , một cái cổ cao kiêu hãnh dài như hoa loa kèn " Đôi mắt Phương Định
được các anh lái xe bảo là "có cái nhìn sao mà xa xăm". Nhiều pháo
thủ và lái xe "hỏi thăm" và viết những bức thư dài gửi đường
dây" cho Phương Định. Cô có vẻ kiêu kỳ, làm '' điệu" khi tiếp xúc với
một anh bộ đội "nói giỏi" nào đấy , nhưng trong suy nghĩ của cỗ thì
"những người đẹp nhất, thông minh nhất, can đảm và cao thựợng nhất là
những người mặc quân phục, có ngôi sao trên mũ " . Phương Định là một cô
gái rất hồn nhiên, yêu đời, giàu cá tính. Thuở nhỏ hay hát, cô có thể ngồi lên
thành cửa sổ căn phòng nhỏ bé của nhà mình "hát say sưa ầm ĩ".
Sống trong cảnh bom đạn ác liệt, cái chết kề bên ,
Định lại càng hay hát. Định hát những bài hành khúc, những điệu dân ca quan họ
, bài Ca-chiu-sa của Hồng Quân Liên Xô, bài dân ca Ý ; Định còn bịa ra cả những
lời bài hát, thế mà chị Thao vẫn "say mê" chép vào sổ tay. Phương
Định hát trong khoảng khắc "im lặng " khi máy bay trinh sát "rè
rè, cơn bão lữa sắp ụp xuống cao điểm” Định hát để động viên Nho, chị Thao,
động viên mình. Hát khi máy bay rít, bom nổ trên cao điểm, cách cái hang này
khoảng 300 m ". Đúng là" tiếng hát át tiếng bom " của những
người con gái trong tổ trinh sát mặt đường, những người khao khát làm nên những
sự tích anh hùng "
Là cô gái hôn nhiên , yêu đời và nhí nhảnh , Phương Định
còn có một tâm hồn nhạy cảm . Chỉ một cơn mưa đá vụt qua thôi là những ki niệm
về thành phố quê hương , về gia đình , về tuổi thơ ... lại được thức dậy trong
cô . Nhưng tâm lí của Phương Định được thể hiện rõ nhất, tinh tế nhất khi cô
phá bom . Một mình phá quả bom trên đồi. Cảnh tượng chiến trường "vắng
lặng đến phát sợ. Cảnh vật bị hủy diệt, khói đen vật vờ từng cụm trong không
trung , Phương Định dủng cảm và bình tĩnh đến gần quả bom " . Quả bom có
hai vòng tròn màu vàng nằm lạnh lùng trên một bụi cây khô, một đầu vùi xuống
đất. Thần chết đang đợi chờ, vỏ quả bom nóng. Định dùng lưỡi xẻng vào đất, có
lúc lưỡi xẻng đụng vào quả bom. Có lúc Định thấy "rùng mình" vì cảm
thấy tại sao , mình lại chậm lại thế. Hai mươi phút đã trôi qua . Tiếng còi chị
Thao phát lên . Phương định cẩn thận bỏ gói thuốc mìn xuống những lỗ đã đào,
châm ngòi vào dây mìn, cô khỏa đất rồi chạy nhanh về phía chỗ nấp .... Tiếng
còi chị Thao lại nổi lên. Quả bom nổ. Ba tiếng nổ vừa tiếp theo, ngực đau nhói,
đôi mắt cay mãi mới mở ra được. Mồ hôi thấm vào môi, cát lạo xạo trong miệng.
Nguy hiểm, căng thẳng không thể nào kể xiết. Chị Thao vấp ngã, vết sẹo bỏng lên
, mãnh dù bay lên lưng . Nho bị thương. Bom nổ, hầm sập. Chị Thao và Định phải
moi đất bế Nho lên . Máu túa ra, ngấm vào đất. Chị Thao nghẹn ngào . Định rửa
vết thương, tiêm thuốc và pha sữa cho Nho ... Chi Thao giục: "Hát đi
Phương Định mày thích hát bài gì nhất, hát đi! "Đó là cuộc sống chiến đấu
thường nhật của họ . Mỗi ngày, tổ trinh sát mặt đường phá bom đến 5 lần , ngày
nào ít 3 lần. Phương Định Tôi có nghĩ đến cái chết . Nhưng một cái chết mờ nhạt không cụ thể...."
Đoạn văn tả cảnh phá
bom trên cao điểm là đoạn văn xuất sắc nhất trong truyện. Lê Minh Khuê
đã sử dụng bút pháp hiện thực để tái hiện lên cảnh phá bom vô cùng nguy hiểm ,
dựng nên một tượng đài khí phách anh hùng lẫm liệt của tổ trinh sát mặt đường.
Chị Thao, Nho và Phương Định đã sáng ngời lên trong bom khói lửa bom đạn. Chiến công thầm lặng của họ bất
tử với năm tháng và lòng người. .. Tổ quốc và nhân dân không bao giờ quên những
nữ anh hùng Đồng Lộc, những nữ anh hùng trên con đưòng chiếc lược Trường Sơn .
Định cô gái Hà Nội xinh
đẹp; dũng cảm trong lửa đạn , giàu lòng yêu thương đồng đội. Tâm hồn cô rất
trong sáng mộng mơ . Cô đã gửi lòng mình theo tiếng hát, hát trong bom đạn. Cứ
sau mỗi trận chiến đấu ác liệt, chị Thao cất tiếng hát, Nho vừa tắm dưới suối,
lên đòi ăn kẹo, Còn Định thì " niềm vui con trẻ ... mở tung ra, say sưa,
tràn đầy "khi nhặt được những hạt mưa đá trên cao điểm. Đôi mắt của Định,
của Nho, của chị Thao, của hàng vạn cô thanh
niên xung phong trên những cao điểm , trọng điểm của con đường Truờng
Sơn và trái tim rực đỏ của họ, của những
người con gái VN anh hùng là Những ngôi sao xa xôi" mãi mãi lung linh ,
tỏa sáng
Truyện
"Những ngôi sao xa xôi" của Lê Minh
Khuê đã làm sống
lại trong lòng ta hình ảnh tuyệt
đẹp và những chiến công phi thường
của tổ trinh sát mặt
đường của hàng vạn cô thanh
niên xung phong thời chống Mĩ. Chiến công thầm lặng của
Phương Định và đồng đội là bài Ca anh hùng.
Chiến tranh đã đi qua sau
bao nhiêu năm, đọc “ Những ngôi sao xa
xôi”, ta như sống lại những năm tháng hào hùng
của đất nước. Nhưng Phương
Định gần xa vẫn toả sáng hồn
ta với bao ngưỡng mộ.
0 Comments